Tijdens de jongerenavond van Minhaj ul Quran van 30 aug 2014 heeft Ustadh Tasneem Sadiq een lezing gegeven over standvastigheid en hoe de moslim dit kan ontwikkelen in zijn leven. Deze avond stond in teken van een terugblik op de driedaagse afzondering in de maand Ramadan. Hieronder volgt een kort verslag van de lezing. Kijk hier naar actuele lessen van Ustadh Tasneem: Sahih Agenda.
Terugblik op Ramadan 2014
Je kan de emotie van de Ramadan herbeleven door bijvoorbeeld de Sunnah vasten. Maar dat vereist standvastigheid en te proberen om dat niveau [van de Ramadan] vast te houden.
1.Standvastigheid is de afwezigheid van luiheid
Standvastigheid (istiqama) staat lijnrecht tegenover luiheid (ghafla, letterlijk: onachtzaamheid). Als je weet wat luiheid is, dan weet je automatisch wat standvastigheid is. Als je wilt weten hoe standvast je bent, kijk dan naar de momenten dat je lui bent geweest. Want als je die luiheid niet had, dan was je standvastig geweest.
De drie manieren om luiheid te overwinnen gaan allen via routine:
- Als wekker afgaat routine opbouwen dat je direct benen uit bed doet
- Als tijd van gebed ingaat routine inbouwen dat je direct bidt
- Als de lessen beginnen de routine inbouwen dat je aantekeningen bijhoudt.
Direct na de les dezelfde aantekeningen doornemen en begin van de week van vorige week.
Discipline is de weg naar standvastigheid
Discipline (een gedisciplineerd leven) is de weg om van luiheid (ghafla) naar standvastigheid (istiqama) te groeien. De hele Islam is doordrongen van discipline. Op het moment dat je die discipline kan vertalen vanuit het gebed naar jouw dagelijkse leven, dan praat je over standvastigheid (istiqama). Als je het met het gebed kan, dan kan je het met alles.
Organisatie is de basis van discipline
Hoe jij je leven hebt georganiseerd is een uiting van discipline vanaf het opstaan en aankleden tot aan de dingen die je denkt. Een slecht geheugen is een direct gevolg van ongeorganiseerd denken en gedachten.
Zeg ik geloof in Allah (ik stel mijn iman in niets anders dan Allah), en blijf dan standvastig- Qoran.
Het zeggen is niet standvastigheid maar dit laten doorwerken in jouw leven wel. Dat is de uitdaging omdat je een routine moet inbouwen in je denken en handelen.
Hoe organiseer je je gedachten:
- Dingen correct beginnen, afronden en opruimen
- Concentratie verhogen door bijv. bureau op te ruimen
- Verhoog persoonlijke effectiviteit (bekijk alleen twee keer per dag e-mails etc.)
- Leer luisteren. Een goede academicus zal even stil zijn voordat hij reageert omdat hij nadenkt over zijn formuleren. Wij zijn daar te snel in.
2. De vijf gevolgen van onachtzaamheid
Imam al Ghazali (moge Allah tevreden met hem zijn) noemt in hoofdstuk 7 van zijn Mukashfa al-Qulub (Ontsluiering van de Harten) vijf nadelen van onachtzaamheid/luiheid:
#1- Onachtzaamheid leidt tot en vermeerdert onvervulde verlangens.
“Had ik maar mijn leven anders ingevuld, eerder opgestaan, eerder begonnen met leren, toch maar dat even gedaan etc”. Dit is het eerste gevolg van onachtzaamheid.
#2- Maakt dat zegeningen aflopen in jouw leven.
Zegeningen behoudt je in het leven door er wat mee te doen. Je verliest bepaalde zegeningen, zelfs tot het punt dat je niet meer weet hoe die zegening voelde.
#3- Maakt dat je wordt gesluierd van dienstbaarheid.
Die mogelijkheid om dienstbaar te zijn wordt afgeschermd voor jou. Met andere woorden, het wordt steeds moeilijker voor je.
#4- Het veroorzaakt afgunst.
Het veroorzaakt dat je zegt: deed ik maar wat hij deed, had ik maar wat hij had.
#5- het leidt tot spijt en schaamte.
Wat zullen mensen tegen me zeggen want je had de kans en je hebt deze niet gegrepen.
Moet je nagaan tot wat het allemaal leidt! De conclusie is dat luiheid een state of mind is. Dingen die je vandaag kunt doen niet laten tot morgen. Ook al ben je moe! Want wie geeft je de garantie dat je er morgen bent. Als je die discipline eenmaal hebt, ga je langzaam aan richting istiqaama (discipline).
3. Spirituele standvastigheid
Spirituele standvastigheid draait om het proberen vasthouden van spirituele ervaringen. Deze spirituele standvastigheid is iets wat je dient te ontwikkelen in je jonge jaren. Dit zijn de jaren en dit is de leeftijd! Denk aan de drie boodschappers die de Engel des Doods als tekenen zond aan de Profeet Ya’cub (alaihi salaam) ter attentie van zijn dood. Het eerste teken was het veranderen van zwarte naar witte haren. Het tweede was het lichaam dat zwak werd na sterk te zijn. Het derde teken was dat de kracht van standvastigheid is verminderd. Dit zijn de tekenen die élke persoon krijgt voordat hij komt te overlijden. Standvastigheid die je nu ontwikkelt zal je ook kunnen aanhouden in je latere leeftijd. 
4. Standvastigheid in gebed begint bij standvastigheid in wudu (rituele wassing)
Imam Qushayri in zijn Risala Qushara:
Behalve de mu’min lukt het niemand om de wudu in stand te houden en hernieuwen. Hadith, Imam Malik in al-Muatta boek 2 nr. 2.6.37.
Niveau’s van standvastigheid
Op het moment dat je los komt van luiheid is het in drie niveau’s:
- Nafs die standvastigheid bereikt
- Hart dat standvastigheid bereikt
- Spirituele reis die standvastigheid bereikt
Het eerste heet taqwiem, het twee iqāma en het derde wordt istiqama genoemd. Het eerste is het in bedwang houden van de verlangen van jouw nafs naar foute zaken en zondigheid. Het tweede is het bijbrengen van een spirituele cultuur aan jouw hart want elk hart heeft een spirituele kleur. Het derde niveau is dichter komen bij spirituele geheimen door bepaalde openingen die je kreeg in de Ramadan weer terug te zoeken door het jaar heen. Ibn Ata Al Sakanadri: wees standvastig in het creëren van een unieke band in jouw hart met Allah (infirād al-Qalb). Uniek in die zin dat het exclusief en alleen een band heeft met Allah.
Standvastigheid is het grootste wonder
Abu ᶜAli al-Jurjani (moge Allah tevreden met hem zijn): “Wees iemand van standvastigheid en niet iemand die verlangt naar wonderen”. Het grootste wonder van de Awliyah is hun standvastigheid op de Sunnah van de Profeet vrede zij met hem. Wat doe jij met de zegeningen als mens? Trouwen, kinderen krijgen en wonen zijn geen grote dingen. Dieren doen dat ook op hun manier zoals hollen en nesten bouwen. Maar wat onderscheidt jou als als mens, meest verheven schepping ?
5. Het doel van standvastigheid
Spirituele standvastigheid is er niet voor je individuele verplichtingen maar om je gemeenschapsverplichtingen na te komen en om te zorgen dat negativiteit én zondigheid weg gaat. Standvastigheid in activisme is dat je niet alleen vlak na de lezing enthousiast bent. Maar wees ook standvastig in je persoonlijke dhikr en wadhifa: deze dingen leren jou standvastigheid. Standvastigheid in activisme is dat je elkaar motiveert en aanspreekt op discipline.
Wat nu?
Islam wordt niet geleerd uit boeken of op het internet, maar het wordt overgedragen van hart tot hart. Bekijk daarom de Sahih Islamagenda voor actuele Islam lessen, cursussen en lezingen van klassieke geleerden.